«ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ» درباره هر مسطوری نیست

به گزارش ایکنا؛ آئین گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار امروز سه‌شنبه ۲۴ آبان با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور؛ محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از مسئولان و مدیران فرهنگی کشور و برگزیدگان هفته کتاب در تالار وحدت برگزار شد.

رئیس جمهور در این مراسم، کتاب و کتابخوانی را موضوعی مهم در فرهنگ ایرانی و اسلامی خواند و گفت: از شاخص‌های مهم یک جامعه فرهنگی، توجه به کتاب، کتابخوانی و کتابخانه‌هاست.

رئیسی با بیان اینکه هدایت انسان با کتاب آغاز شد و موضوع قرآن کریم، هدایت انسان است، اضافه کرد: یک راه مهم شناخت پیشوایان و بزرگانمان، کتاب و آثار ماندگار آن‌ها است. درواقع کتاب، معرف شخصیت نویسنده و مولف است. ما پیشینیان و فرهنگ گذشته را از طریق کتاب می شناسیم و علم و دانش به وسیله کتاب بین نسل‌ها و عصرها در گردش است.

وی در ادامه کتاب را ذخیره ارزشمندی برای انتقال فرهنگ‌ها، آداب و رسوم  خواند و گفت: کتابی که زمینه آگاهی‌بخشی، آموزش، ارشاد و هدایت است، باید گرامی داشته شود؛ نه هر کتابی. خداوند در قران می‌فرمایند «ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ» اما باید توجه داشت هر مسطوری مورد سوگند ذات مقدس کبریایی نیست؛ باید مسطوری باشد که موجب هدایت و ارتقای عصرها و نسل‌ها باشد و با کلام خود به انسان بیاموزد و گشایشی ایجاد کند.

رئیس‌جمهور در بخش دیگر سخنان خود با تاکید بر اینکه کتابداری، دانش بسیار مهم و قابل توجهی است، اضافه کرد: آنجا که کتابداری با دانش، مدیریت و فرهیختگی، به خوبی کتابخانه را اداره کرده، آن کتابخانه برای عصرها و نسل‌ها ماندگار شده است. از جمله این کتابخانه‌ها، کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه بزرگ آیت‌الله نجفی در قم است که باید به عنوان ذخایر فرهنگی کشور همواره مورد توجه قرار گیرد.

رئیس دولت با اشاره به اهمیت نقش کتابداران، گفت: حفظ و ارتقای میراث گرانقدری که از پیشینیان مانده، بسیار مهم است. کتابداران با حمایت مسئولان باید در جهت ارتقای کتابخانه‌های عمومی تلاش کنند. کتابداران ما قشری فرهیخته و اکثراً از بانوان گرامی کشور هستند و این قشر باید مورد حمایت قرار گیرد. از دکتر اسماعیلی، وزیر محترم فرهنگ می‌خواهم پیگیر رفع مشکلات کتابداران باشند. وظیفه دولت است که کار فعالان فرهنگی که خالصانه در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند را ببیند؛ باید ارزش کارشان را بدانیم و از آن‌ها حمایت کنیم.

رئیس جمهور ادامه داد: کتاب دیجیتال و کتابخانه دیجیتال، به‌هیچ‌عنوان نتوانسته کتاب کاغذی را به حاشیه ببرد. ما از روزآمد شدن کتابخانه‌هایمان استقبال می‌کنیم اما کتاب دیجیتال جایگزین کتاب کاغذی نخواهد شد و ابزار الکترونیک تنها برای تسهیل دسترسی است. کتابخانه‌های عمومی یکی از شاخص‌های مهم رشد فرهنگی در کشور است؛ نشاط اجتماعی، امید به زندگی و شادمانی نسل جوان، در توجه به کتاب و کتابخوانی است. این موضوع مورد تأکید مقام معظم رهبری است؛ ایشان بسیار کتاب می‌خوانند و بر آن‌ها تقریظ می‌نویسند.

وی با اشاره به گرانی کتاب، ضرورت تسهیل دسترسی به کتاب را از طریق کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های دیجیتال خواستار شد و گفت: گسترش کتابخانه‌های عمومی، دسترسی به کتاب را گسترش می‌دهد. کتابخوانی برای جامعه ما ضرورتی است که باید برای آن به صورت روزانه برنامه‌ریزی کرد. باید به دنبال انس بیشتر جوانانمان با کتاب باشیم، چراکه کتاب، گره‌های ذهنی آن‌ها را رفع می‌کند. برای اینکه انسان بتواند در زندگی و بین ارتباطات خود (ارتباط با خود، با خدا، با دیگران و با طبیعت و جهان هستی) تعادل ایجاد کند، یکی از راه‌ها کتابخوانی است که به زندگی انسان تعادل می‌دهد.

رئیسی ادامه داد: انسان‌هایی که به دنبال ایجاد جهل در جوامع بودند، کتابخانه‌ها را آتش زدند. امروز در دنیا، جاهلیت مدرن نمی‌خواهد انسان‌ها آگاه شوند؛ از ویژگی‌های جاهلیت مدرن، امپراتوری رسانه‌ای، تجهیز به علم و فناوری و قدرت است. جامعه آگاه زیر بار سلطه سلطه‌گران نمی‌رود. جامعه ما از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی توطئه‌های دشمنان را ناکام گذاشته است؛ فتنه‌های بسیاری علیه کشور ما انجام شده؛ فتنه اخیر، یکی از جلوه‌های فتنه‌های دشمن است. جامعه باید بصیرت پیدا کند. رهبری بارها فرمودند، جامعه‌ای که بصیرت پیدا کند، اهل نجات است و دشمن نمی‌تواند بر چنین جامعه‌ای مسلط شود. گسترش فرهنگ کتابخوانی، آگاهی نسبت به احوال پیشینیان و اطلاع از آنچه دشمن با سایر جوامع کرد و آن‌ها را به اسارت درآورد، راه فرار از جهالت است. حتی در زمان ما بسیاری از کشورها را به نام آزادی، توجه به حقوق انسان و منافع علمی به ریختند. جامعه کتابخوان و اهل فرهنگ، نمی‌گذارد نظام سلطه بر سرنوشت او مسلط شود. نظام سلطه در ۲۲ بهمن ۵۷ با اراده مردم و رهبری امام(ره) از کشور بیرون انداخته شد و این جامعه زنده و پویا اجازه نمی‌دهد نظام سلطه دوباره بر سرنوشت او مسلط شود.

محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم ضمن تبریک فرا رسیدن ایام هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران طی سخنرانی گفت: ۲۴ آبان مصادف با سالگرد ارتحال علامه طباطبایی است؛ شخصیتی مؤثر در جریان انقلاب اسلامی که با نگارش آثار ارزشمند و تربیت شاگردانی بزرگ، همچنان از اثرات وجودی ایشان بهره‌مند هستیم. به‌طوری‌که بخش بزرگی از نظریات جریان انقلاب اسلامی از نظریات بزرگانی سرچشمه می‌گیرد که در محضر علامه طباطبایی تلمذ کرده‌اند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه خطاب به رئیس جمهور گفت: جناب آقای رئیسی ما در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با ظرفیت بالایی روبرو هستیم. بیش از ۳۸۰۰ کتابخانه در سراسر کشور داریم که بر این اساس رتبه اول در منطقه و جهان اسلام را در این حوزه به خود اختصاص داده‌ایم.

اسماعیلی با اشاره به روند توسعه کتابخانه‌ها در سراسر کشور ادامه داد: همانطور که در سفرهای استانی مشاهده کردیم ما با انبوهی از پروژه‌های نیمه‌کاره مواجه هستیم که از دوره‌های گذشته برجای‌مانده و به باری سنگین بر دوش دولت تبدیل شده‌اند. در این میان خوشبختانه با تکمیل پروژه‌های کتابخانه‌ای و توسعه کتابخانه‌ها در استان‌های مختلف روبه‌رو هستیم و در روستاهای دوردست نیز از طریق خودروهای حمل کتاب خدمات کتابخانه‌ای ارائه می‌شود. همچنین شبکه بزرگی از کتابداران که بخش مهمی از لشکر فرهنگی جمهوری اسلامی هستند در گمنامی در حال خدمت‌رسانی به جامعه‌اند.

وی با اشاره به توجه دولت به رفع مشکلات معیشتی کتابداران گفت: حمایت از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و توسعه کتابخانه‌ها سیاست راهبردی حوزه فرهنگ است. بنده از روز اول شروع خدمت همواره بر رفع مشکلات کتابداران تأکید کردیم و این موضوع را در اولویت برنامه‌ها قرار دادیم و جلسات متعددی در این زمینه برگزار شد که امیدواریم شاهد حل بخش اعظمی از مشکلات کتابداران عزیز باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برنامه‌های تدارک دیده شده برای هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران گفت: بحث حل مشکلات کاغذ در دستور کار ما بوده است و با دستور مستقیم جناب آقای رئیس‌جمهور نیازهای کاغذی ما تا حد زیادی برطرف شده؛ به طوری که در روزها و ماه‌های اخیر شاهد افزایش تیراژ نشریات در کشور بوده‌ایم.

محمدمهدی اسماعیلی با اشاره به انتشار ۱۱۰ هزار کتاب در سال گذشته در کشور گفت: سیاست اصولی دولت این است که صنعت نشر ملی شود و موضوع کاغذ را از وابستگی به خارج رها کند. خوشبختانه بخش مهمی از نیاز داخلی را برطرف کرده‌ایم بطوریکه حدود ۸۰ درصد کتاب‌های درسی را با کاغذهای تولید داخل تأمین می‌کنیم که به همین مناسبت فردا جشنی را تدارک دیده‌ایم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنان خود از زحمات دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسئولان ستاد برگزاری هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران و به ویژه کتابداران کتابخانه‌های عمومی کشور تقدیر و تشکر کرد.